هشدارهای که جدی گرفته نشد تا امام جام زهر را سر کشید
جدای
از اینکه مقصر اصلی در قبول قطع نامه چه شخص و یا اشخاصی بودند روندی که منجر به
این پایان تلخ شد جدی نگرفتن هشدارهای امام رحمه الله علیه بود و این عبرتیست برای
همیشه تاریخ و...
سرویس تاریخ- سفیران بصیرت: پس از توافق نامه لوزان که در فروردین ماه جاری بین ایران و 1+5 منعقد شد سایت شبکه خبری سی ان ان مطلبی با عنوان " آیا رهبر ایران جام زهر را خواهد نوشید؟" را منتشر نمود. صرف نظر از محتوای این مطلب مقایسه کردن پذیرش این توافق نامه توسط رهبر با پذیرش قبول قطع نامه توسط امام خمینی که به تعبیر ایشان نوشیدن جام زهر بود ما را بر آن داشت تا به بررسی روند سال پایانی جنگ و موضع گیری امام نسبت به این تحولات که به آن پایان تلخ و زهر آلود انجامید، بپردازیم تا شاید با عبرت گیری از تاریخ اجازه تکرار شدن دوباره آن را ندهیم
شروع جنگ تحمیلی فصل نوینی را در مقابل انقلاب تازه شکل گرفته ی اسلامیمان گشود صدام با حمایت های بلوک شرق و غرب در شهریور 59 به ایران حمله کرد در ظرف 34 روز خود را به خرمشهر رساند. استراتژی دفاعی انقلاب بر اساس "آزاد سازی سرزمین های اشغالی " در مرحله اول و سپس "تنبیه متجاوز" شکل گرفت. پس از برکناری بنی صدر که با برگ سوخته "زمین دادن و زمان گرفتن" به انجام عملیات های ناموفق مشغول بود در ظرف حدود یک سال کلیه مناطق اشغالی پس گرفته شد و بدین ترتیب راهبرد اول انجام پذیرفت. از این پس بود که سربازان اسلام به دنبال تحقق بخشیدن به راهبرد "تنبیه متجاوز " بودند. هر چند که اولین عملیات از این دست با نام رمضان که با هدف تصرف بصره طرح ریزی شده بود به شکست انجامید، اما در زمستان ۶۲ ابتکار نیروهای ایرانی عراق را غافلگیر می‌کند. در سوم اسفند ۶۲ عملیات «خیبر» با هدف تصرف جزایر مجنون و تسلط بر جاده‌ی بصره-العماره در منطقه‌ی هور‌الهویزه با همکاری قرارگاه نجف اشرف سپاه و قرارگاه کربلای ارتش انجام شد. تغییر جغرافیای جنگ به هور که به همت شناسایی‌های دقیق قرارگاه سرّی نصرت به فرماندهی شهید علی هاشمی صورت گرفته بود باعث غافلگیری دشمن و پیروزی رزمندگان ایران شد. نتیجه‌ی عملیات، تصرف جزایر مجنون بود که پیروزی بزرگی برای ایران محسوب می‌شد
در ادامه در بهمن ماه 64 در طی عملیاتی باورنکردنی با نام والفجر هشت فاو به تصرف سپاهیان اسلام در آمد عراق برای باز پس گیری فاو تا یک سال دست به تک های سنگینی زد که با استقامت رزمندگان ناکام ماند.
این همه ی ماجرا نبود در سال 65، یک سال پس از والفجر 8 در عملیات کربلای 5 فتح شلمچه موازنه جنگ را به نفع جمهوری اسلامی تغییر داد.
در این فضا بلوک شرق به رهبری شوروی و غرب به پرچمداری آمریکا به این جمع بندی رسیدند که هر طور شده باید جلوی پیشروی های ایران گرفته شود. بر این اساس به حمایت و تسلیح همه جانبه عراق پرداختند که برای نمونه می توان رسیدن موشک های عراق تا تهران و وبمباران شهرها و همچنین هدف قرار دادن پایانه های نفتی ایران مستقیما توسط آمریکا را نام برد.
· اولین هشدار
بهار ۶۷ فصل تلخکامی رزمندگان و فرماندهان بود. آخرین ساعات روز هفتم فروردین ۶۷ بود که منافقین با پشتیبانی ارتش عراق، عملیات «آفتاب» را آغاز کرده و به فکه حمله می‌کنند. هدف آنها نه تصرف منطقه بلکه ضربه‌زدن به نیروهای ایرانی است. این عملیات ۱۲ ساعته که از نیمه‌شب آغاز و تا نیمه‌ی روز بعد ادامه می‌یابد، به دلیل غافلگیری رزمندگان ایرانی موفقیت‌آمیز است و آنها در نهایت با آتش‌زدن سنگرها و استحکامات مستقر در منطقه، همراه با غنایم قابل توجه و ۴۵۰ اسیر به داخل خاک عراق بازمی‌گردند.
امام که تحولات جنگ را به دقت دنبال می کند و نقشه ی شومی که دو ابر قدرت در سر می پرورانند آگاهی دارد در پیام به انتخابات سومین دوره مجلس شوراى اسلامى در 11 فروردین که می توان آن را اولین هشدار برای امتناع از نوشیدن جام زهر دانست چهار ماه مانده به قبول قطع نامه مردم را مخاطب قرار داده و می فرمایند:
ملت شهیدپرور ایران بدانند این روزها روز امتحان الهى است روز پرخاش علیه کسانى است که با اسلام کینه دیرینه دارند روز انتقام از کفر و نفاق است روز فداکارى است امروز روز عاشوراى حسینى است. امروز ایران کربلاست، حسینیان آماده باشید. جهزوا انفسکم بالصلاح و السلاح نهراسید که نمى هراسید، کمربندهاتان را محکم کنید اى آزادگان و احرار بپاخیزید قدرتهاى بزرگ شرق و غرب مى خواهند شما را در زیر چکمه ها و چنگالهاى کثیف و خونین خود خرد کنند که حتى آخ هم نگویید امروز روز مقاومت است چنان بر صدام و امریکا و استکبار غرب سیلى زنید که برق آن چشمان استکبار شرق را کور کند امروز روز درنگ نیست امروز روز صیقل انسانیت انسانهاست روز جنگ است روز احقاق حق است و حق را باید گرفت و انتظار آنکه جهانخواران ما را یارى کنند بیحاصل است امروز روز حضور در حجله جهاد و شهادت و میدان نبرد است روز نشاط عاشقان خداست روز جشن و سرور عارفان الهى است امروز روز نغمه سرایى فرشتگان در ستایش انسانهاى مجاهد ماست درنگ امروز فرداى اسارتبارى را به دنبال دارد امروز باید لباس محبت دنیا را از تن یرون نمود، و زره جهاد و مقاومت پوشید، و در افق طلیعه فجر تا ظهور شمس به پیش تاخت و ضامن بقاى خون شهیدان بود فرزندانم، دشمن در بمباران شیمیایى مناطق مسکونى نهایت قساوت و درندگى خود را نشان داده است، و با حمله شیمیایى به مردم بى دفاع عراق حتى پایه هاى حمایت حامیان خود را نیز سست نموده است به سوى جبهه ها هجوم برید تا ضربات پى در پى شما توان و امان او را بگیرد، که انشاءاللّه پیروز خواهید شد
· دومین هشدار
در ۲۵ فروردین ۶۷ عراق به ارتفاعات شاخ‌شمیران حمله‌ی محدودی می‌کند تا فرماندهان ایرانی یقین کنند گارد ریاست جمهوری عراق، همگام با ایران جبهه‌ی خود را از جنوب به شمال غرب منتقل کرده است؛ غافل از اینکه عراق خواب دیگری دیده است سه روز بعد در ۲۸ فروردین، عراق به فاو حمله کرد. همزمان تهران نیز موشک‌باران می‌شود و سه سکوی نفتی ایران در خلیج‌فارس توسط آمریکایی‌ها مورد حمله قرار میگیرد و متعاقب آن ناوچه‌ی سهند و سبلان نیز با آمریکایی‌ها درگیر می‌شوند. ارتش عراق از سویی مناطق پشت جبهه‌ی فاو را بمباران شیمیایی می‌کند تا امکان کمک‌رسانی به فاو را از بین برده باشد و از سویی آتش سنگینی روی فاو می‌ریزد. بمب ۹ تنی عراق نیز یکی از مهمترین ابزارهای تهاجمی عراق در این حمله بود. در نهایت فاو پس از سی و چند ساعت مقاومت سقوط می‌کند.
دومینوی شکست‌ها ادامه می‌یابد. مدتی بعد عراق اعلام می‌کند روز چهارم خرداد با هدف پس‌گرفتن مناطق تصرف‌شده‌ی عملیات کربلای پنج به شلمچه حمله خواهد کرد. روز چهارم خرداد شلمچه پس از هشت ساعت مقاومت توسط عراقی‌ها تصرف می‌شود.
در 7 خرداد امام پیام به آغاز کار مجلس بار دیگر رزمندگان را مخاطب قرار داده و از آنها می خواهد به نبرد ادامه داده و به مذاکرات دل نبندند چرا که سرنوشت جنگ در میدان جهاد حماسه تعیین می شود و نه در پشت میز مذاکره:" رزمندگان عزیز و دلاور ما اعم از ارتش و سپاه و بسیج با تکیه بر ایمان و سلاح و امید به نصرت حق و با حمایت بى شائبه مردم، به نبرد و دفاع مقدس خود ادامه دهند و عزمها را جزم کنند و بر دشمن زبون بتازند و با همت خود افتخار نصرت و پیروزى را به ارمغان آورند که سرنوشت جنگ در جبهه ها رقم مى خورد، نه در میدان مذاکره ها. و به یارى خداوند و دعاى خیر حضرت بقیةاللّه - ارواحنا فداه - حرف آخرمان را با صدامیان و جهانخواران در صحنه حماسه جهاد و شهادت مى زنیم و از خداوند نیز صبر و مدد مى طلبیم."
· آخرین هشدار
در ۱۲ خردادماه ۶۷ حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی که از چند سال پیش فرماندهی جنگ را از جانب حضرت امام رحمه‌الله بر عهده داشت، به پیشنهاد رئیس‌جمهور وقت آیت‌الله خامنه‌ای توسط امام‌خمینی رحمه‌الله به جانشینی فرماندهی کل قوا منصوب و ستاد کل فرماندهی کل قوا زیر نظر او تشکیل می‌شود. اولین طرحی که در این ستاد تصویب می‌شود عملیات "بیت‌المقدس ۷" برای بازپس‌گیری شلمچه است؛ عملیاتی که در ۲۳ خرداد آغاز می‌شود و علی‌رغم پیشروی خوب رزمندگان در مرحله‌ی اولیه، پاتک سنگین عراق عملیات را به شکست می‌کشاند.
در ۲۴ خرداد عراق طی یک عملیات هشت‌روزه
با حمله به ماووت در جبهه‌ی شمال غرب که چندماه پیش توسط رزمندگان ایرانی تصرف شده
بود بخشی از مناطق تصرف‌شده را بازپس گرفت.
در
۲۹ خردادماه منافقین همراه با ارتش عراق عملیات «چلچراغ» را برای تصرف شهر مهران
آغاز می‌کنند. صبح ۲۹ خرداد یگان‌های نظامی منافقین همراه با حدود ۴۰ خبرنگار برای
پوشش تبلیغاتی وارد مهران می‌شوند. در این عملیات بیش از ۱۰۰۰ رزمنده نیز به اسارت
منافقین در می‌آیند. چند روز بعد نیروهای تازه‌نفس همراه با بسیج مردمی و عشایر،
مهران را از تصرف منافقین درآورده و آنها را فراری می‌دهند.
اهمیت استراتژیک جزایر مجنون آن‌قدر بالا بود که عراق در چهارم تیرماه به جزایر مجنون، کوشک و جفیر حمله می‌کند. ارتش عراق ابتدا منطقه را بمباران شیمیایی کرده و سپس نیروهای خود را در منطقه پیاده می‌کند. قرارگاه نصرت به فرماندهی شهید علی هاشمی نیز به تصرف نیروهای عراقی درآمده و علی هاشمی در جریان این حمله مفقود می‌شود.
در این شرایط امام در آخرین هشدار برای عدم پذیرش جام زهر در 13 تیر در پاسخ عرض تسلیت به ایشان به مناسبت سقوط هواپیمای مسافربری توسط آمریکا در خلیج فارس ضمن گسترش مفهوم جنگ از تقابل با عراق به جنگ مکتب ما علیه تمامى ظلم و جور می فرمایند:" مردم شریف ایران نیز بداند که این روزها دستهاى ناپاک شرق و غرب براى هدم اسلام و مسلمین در یکدیگر گره خورده است، باید نگذاریم که تلاش فرزندان انقلابى مان در جبهه ها از بین برود.
براى برپایى احکام اسلام عزیز دست اتحاد به یکدیگر داده ، محکم و استوار تا پیروزى اسلام حرکت کنیم. مسئولین نظام باید تمامى هم خود را در خدمت جنگ صرف کنند. این روزها باید تلاش کنیم تا تحولى عظیم در تمامى مسائلى که مربوط به جنگ است به وجود آوریم.
باید همه براى جنگى تمام عیار علیه امریکا و اذنابش به سوى جبهه رو کنیم. امروز تردید به هر شکلى خیانت به اسلام است، غفلت از مسائل جنگ، خیانت به رسول اللّه - صلى اللّه علیه و آله و سلم - است. "
ارتش
عراق سرمست از پیروزی‌های اخیر، ۲۴ تیرماه دهلران و موسیان را نیز به تصرف در می‌آورد.
تحلیل برخی از دست‌اندرکاران جنگ این است که هدف عراق از این حملات اسیرگرفتن هرچه
بیشتر است. به همین دلیل ارتش به یگان‌های خود دستور داده است که در صورت عدم
توانایی برای حفظ منطقه مقاومت نکرده و برای جلوگیری از اسیردادن عقب‌نشینی کنند. مدتی بعد حلبچه نیز توسط ایران تخلیه می‌شود.
· نوشیدن جام زهر
در این شرایط و در حالی که امام از جدی نگرفتن هشدار ها توسط مسئولین و شاید هم مردم نا امید از ادامه جنگ شده بود در 29 تیر ماه در پیام به مناسبت سالگرد کشتار خونین حجاج بیت الله الحرام در مکه به قبول قطع نامه تن داد و از هرآنچه گفته بود گذشت: " ... و بدا به حال من که هنوز مانده ام و جام زهرآلود قبول قطعنامه را سر کشیده ام... شما مى دانید که من با شما پیمان بسته بودم که تا آخرین قطره خون و آخرین نفس بجنگم، اما تصمیم امروز فقط براى تشخیص مصلحت بود، و تنها به امید رحمت و رضاى او از هر آنچه گفتم گذشتم، و اگر آبرویى داشته ام با خدا معامله کرده ام. "
· روزهای پس از قطع نامه
تلخی این تصمیم تاثیر باورنکردنی بر رفتار و کردار امام نهاد. حاج احمد آقا فرزند امام آن روزهای پس ار قبول قطع نامه را اینگونه توصیف می کند:"شما روحیه امام را در نظر بگیرید چه روحیه عزیزی است، وقتی در معادلات به این نتیجه رسیدند که باید (قطعنامه ) را قبول کنند گفتند: من جام زهر قطعنامه را می نوشم. من کنار امام بودم، امام مرتب مشتشان را می زدند روی پایشان، می گفتند: آ، آ. برای اینکه تلویزیون ما داشت رزمندگان را نشان می داد، صحنه های جنگ را نشان می داد؛...خدا می داند بر خانه امام چه گذشت هیچکس جرئت نمی کرد خانه امام برود پیش امام برود. بعد از پذیرش قطعنامه 598 چند روز امام درست نمی توانستند راه بروند. همه اش می گفتند: خدایا شکرت ما راضی هستیم به رضای تو…. بعد از (قطعنامه ) امام دیگر سخنرانی نکردند. دیگر برای سخنرانی به حسینیه جماران نیامدند، تا مریض شدند و به بیمارستان رفتند."
· و اما امروز...
جدای از اینکه مقصر اصلی در قبول قطع نامه چه شخص و یا اشخاصی بودند روندی که منجر به این پایان تلخ شد جدی نگرفتن هشدارهای امام رحمه الله علیه بود و این عبرتیست برای همیشه تاریخ و مردم تا حادثه ای اینچنینی دگرباره تکرار نشود. پس باید جدای از حب و بغض های گروهی و جناحی به هشدارهای امام جامعه تا دیر نشده است توجه کرد و امروز که پرونده ی مذاکرات هسته ای به در مرحله ی بسیار مهمی قرار دارد باید هشدارهای مقام معظم رهبری جدی گرفته شود تا جام زهر دیگری نوشیده نشود. باور کنید خون آقا از خون امام رنگین تر نیست...
