آیا عدم انتشار فکت شیت از سوی ظریف اقدام بی سابقه ای است؟

روحانیبه عبارتی تاکنون در مورد اقدامات طرفین در این مدت که می توان از آن به عنوان "هشتاد روز بی خبری" یاد کرد، کمتر بحث شده است.

سرویس تاریخ- سفیران بصیرت: تاکنون کتاب ها و اسناد مختلفی درباره پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است اما بدون تردید در میان همه آنها، کتاب خاطرات هسته ای حسن روحانی تحت عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای» اهمیت ویژه ای دارد.
این کتاب اگرچه با هدف دفاع از عملکرد دو سال دیپلماسی دولت اصلاحات در پرونده هسته ای و مذاکرات با سه کشور اروپایی نوشته شده است اما به نظر می رسد زمانی که سال ۹۱ این کتاب منتشر شد، هیچ گاه نویسنده آن تصور نمی کرد یک سال بعد در قامت رییس جمهور کشور قرار گیرد و جالب تر اینکه همان مشی سالهای ۸۲ تا ۸۴ را در عرصه دیپلماتیک تکرار کند.
 
شاید اگر آقای روحانی در آن برهه می دانست که قرار است تاریخ باز هم تکرار شود، اقدام به انتشار این کتاب نمی کرد یا لااقل از انتشار بخش های قابل توجهی از این کتاب صرف نظر می کرد اما تقدیر روزگار بر این بود که یک سال بعد از انتشار کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، وی سکان مدیریت کشور را به دست گیرد و از قضای روزگار، همین کتاب تبدیل به یک منبع معتبر برای نقد عملکرد دولت یازدهم و تکرار اشتباهات گذشته شود.
 
 در همین راستا، جهت بازخوانی تاریخ و تبیین این موضوع که درمذاکرات ژنو و لوزان نیز بسیاری از اشتباهات مذاکرات سعدآباد، بروکسل و پاریس در حال تکرار و همان مسیر ناکام در عرصه دیپلماسی در انتظار مردم و دولت است، رجانیوز طی سلسله گزارش هایی به بازخوانی مهم ترین بخشهای این کتاب می پردازد.
 
همانطور که در بخش نخست از این سلسله مطالب به ماجرای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل پرداخته شد، در بخش دوم از این سلسله گزارش ها به بازخوانی عدم اطلاع رسانی مناسب از روند مذاکرات به مردم و رسانه ها در آن برهه از سوی تیم مذاکره کننده می پردازیم، موضوعی که این روز ها به نحو دیگری در حال تکرار است و علیرغم درخواست صریح رهبر انقلاب مبنی بر اطلاع رسانی جزییات مذاکرات به مردم  و هم چنینی مطالبه همه جانبه نخبگان و افکار عمومی از دولت برای انتشار فکت شیت مذاکرات، مسئولان مذاکره کننده کشور رسما اعلام کرده اند این کار را انجام نخواهند داد.
 
در این باره آقای روحانی در صفحه ۲۸۳ کتاب «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای» با اشاره به عهدشکنی های سه کشور اروپایی بعد از توافق «سعد آباد» و «بروکسل»، به پیش زمینه های توافق «پاریس» اشاره می کند و می نویسد:
 
«بحث مهم در مقطع مهر ۱۳۸۳ بررسی طرح های تبادل شده بین ایران و سه کشور بود که شروع آن به تابستان ۱۳۸۳ بر می گردد. پس از نشست گروه هشت، در پاسخ به طرح "چارچوبی برای تضمین های متقابل" که در اواخر تیر ۱۳۸۳ آماده و در اوایل مرداد از طرف ایران ارائه شده بود، سه کشور اروپایی پس از رایزنی با آمریکا طرحی را با عنوان "راه پیش رو" با هدف دستیابی به یک توافق بلند مدت بین ایران و غرب پیشنهاد کردند که در اجلاس گروه هشت بر سر آن به تفاهم رسیده بودند. بنا بر این از تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۳ زمان تحویل طرح ایران به اروپا تا تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۸۳ که زمان تحویل طرح غرب به ایران بود، فعالیت های دیپلماتیک عمدتا حول محور این طرح ها قرار داشت. البته طرح دوم ایران نیز به عنوان طرح پنج مرحله ای در تاریه ۱۹ مرداد ۱۳۸۳ به طرف اروپایی ارائه شد. هیچ یک از تحولاتی که در این دو ماه و بیست روز به وقوع پیوست در آن مقطع رسانه ای نشد و بعد از آن نیز کمتر در رسانه ها مطرح شد. به عبارتی تاکنون در مورد اقدامات طرفین در این مدت که می توان از آن به عنوان "هشتاد روز بی خبری" یاد کرد، کمتر بحث شده است.»
 
این بخش از خاطرات آقای روحانی به خوبی نشان می دهد امروز اصرار وزیر خارجه و دیگر مسئولان فعلی درباره عدم انتشار فکت شیت ایرانی و دیگر جزییات مذاکرات لوزان، یک ریشه تاریخی دارد.
 
اما نکته نگران کننده آنجاست که در آن برهه که به تعبیر آقای روحانی بسیاری از موارد مذاکرات بین طرفین و بسته های پیشنهادی ایران و سه کشور اروپایی رسانه ای نشد و در بی خبری کامل و به دور از اطلاع افکار عمومی، مذاکرات پیش رفت، در نهایت اروپایی ها با نقض عهد خود نسبت به تعهداتشان به ایران منجر به شکست توافق شدند. یعنی حاصل نهایی همه لاپوشانی ها و عدم اطلاع رسانی ها در آن برهه نیز به شکست مذاکرات سعدآباد، بروکسل و پاریس انجامید و حال به نظر می رسد دقیقا همان روند در مذاکرات فعلی در حال تکرار است و دلواپسی اصلی آنجایی است که در میان بی خبری ها و عدم انتشار جزییات مذاکرات لوزان، باز هم همان سرنوشت برای کشور تکرار شود و چند ماه دیگر جزییاتی از مذاکرات هسته ای برای مردم و افکار عمومی اعلام شود که دیگر انتشار آنها بی فایده باشد چرا که باز هم طرف مقابل به خاطر ذات بدعهد خود، مذاکرات را به شکست رسانده باشد و مردم نیز زمانی از جزییات مطلع شوند که در حکم «نوش دارو پس از مرگ سهراب» باشد.

منبع: رجانیوز